Termostatyczny czy elektroniczny. Jaki zawór rozprężny zastosować w układzie chłodniczym?

Zawór rozprężny jest jednym z elementów sterujących instalowanych w układzie chłodniczym. Odpowiada przede wszystkim za rozprężanie czynnika chłodniczego oraz dozowanie czynnika chłodniczego do parownika. W powszechnym zastosowaniu znajdują się dwa rodzaje zaworów rozprężnych – termostatyczny i elektroniczny. Opisujemy różnice między nimi oraz podpowiadamy, na który zawór warto się zdecydować.

Zawór termostatyczny

Zawór termostatyczny jest jednym z najczęściej spotykanych rozwiązań sterowania pracą urządzenia chłodniczego. W większych układach chłodniczych zastąpił dawniej stosowane rozwiązania, takie jak rurki kapilarne czy automatyczne zawory rozprężne, które są nadal instalowane w mniejszych urządzeniach chłodniczych. Zawór termostatyczny montowany jest między skraplaczem a parownikiem. Jest zbudowany w taki sposób, że może utrzymywać stałe przegrzanie czynnika w parowniku bez konieczności stosowania dodatkowych urządzeń.

Zawór elektroniczny

Zawór elektroniczny to kolejny krok w rozwoju technologii sterowania pracą układu chłodniczego. Zawór ten rozpręża czynnik chłodniczy w zmienny sposób, wykorzystując elektroniczny przetwornik ciśnienia i czujnik temperatury, które kontrolowane są poprzez sterownik. Po przetworzeniu sygnału sterownik ustala optymalny stopień otwarcia zaworu w danym czasie. Dzięki takiemu schematowi działania zawór elektroniczny jest w stanie dokładnie regulować zarówno wartość przegrzania, jak i wydajność chłodniczą.

Zawór termostatyczny czy elektroniczny?

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, jaki zawór rozprężny zainstalować w układzie chłodniczym. Kwestie, na które należy zwrócić uwagę, to charakterystyka danej aplikacji, wymagania regulacyjne oraz zawsze niezwykle istotny czynnik finansowy. Dobór zaworu termostatycznego jest trudniejszy – związane jest to z bardzo dużą liczbą różnego rodzaju korpusów, dysz i innych elementów, a więc różnych kombinacji. Jeśli chodzi o zawory elektroniczne, problem taki nie istnieje. W przypadku układów o zmiennej wydajności zastosowanie zaworów termostatycznych może powodować problemy przy obniżeniu wydajności już o 25%. Zawór elektroniczny działa prawidłowo także w rozszerzonym obszarze warunków pracy. Jeśli chodzi o pracę przy znacznie obniżonym ciśnieniu skraplania, zawór termostatyczny jest w stanie funkcjonować w bardzo ograniczonym zakresie zbliżonym do wartości znamionowych. W przypadku zaworu elektronicznego sterowalna jest minimalna wartość różnicy ciśnień odpowiednia dla wykorzystanej sprężarki, co pozwala na precyzyjniejsze sterowanie, stabilniejszą kontrolę przegrania czynnika dzięki regulacji punktu nastawy w zależności od warunków pracy oraz zmiany cyklu pracy urządzenia, a także wyeliminowanie wahań bądź niestabilności pracy systemu.

Podsumowując, stosowanie droższych zaworów elektronicznych niesie ze sobą liczne korzyści. Decyzja o wyborze rodzaju zaworu rozprężnego powinna być jednak każdorazowo podejmowana indywidualnie.